-
1 ludzie
plt człowiek* * ** * *pl.Gen. -i Ins. -mi people, persons; ludzie pracy working people; młodzi ludzie young people; przy ludziach in public; nieszczęścia chodzą po ludziach accidents happen; pot. shit happens; będą z ciebie ludzie you will grow into a good person, you will make a good... (person, teacher, student, etc.); wyjść na ludzi be a decent l. good person; wykierować kogoś na ludzi help sb to be a success; por. człowiek.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ludzie
-
2 praca
-y; -epraca klasowa — (classroom) test, test paper
praca magisterska — M.A. thesis
praca doktorska — doctoral lub Ph.D. dissertation
* * *f.1. ( wytwarzanie) work; labor; Br. labour; praca fizyczna physical work; praca umysłowa nonmanual work; praca biurowa office work; praca dorywcza odd jobs; praca naukowa research, researching; praca twórcza creative work; praca sezonowa seasonal work; praca zawodowa proffesional work; praca zbiorowa collective work; praca zespołowa team work; praca zlecona commissioned work; pionierska praca ( w jakiejś dziedzinie) pioneering work; praca nad kolejną powieścią work on one's next novel; bezpieczeństwo i higiena pracy labor health and safety, health and safety at work; dyscyplina pracy work discipline, labor discipline; karta pracy work card; podział pracy division of labor; prawo pracy labor law; organizacja pracy labor organization; wydajność pracy productivity; ludzie pracy przest. working classe; Święto Pracy Labor Day, Br. Labour Day; May Day; syzyfowa praca a never-ending job; bez pracy nie ma kołaczy no pain no gain; jaka praca, taka płaca as you work, so you earn.2. (= utwór, dzieło) work, production; praca pisemna z fińskiego composition in Finnish; praca poświęcona zagadnieniu bezrobocia work on unemployment; praca z zakresu teorii literatury work on literary theory; praca dyplomowa diploma thesis; praca licencjacka/magisterska ( z zakresu nauk humanistycznych) BA/MA thesis; ( z zakresu nauk ścisłych) BSc/MSc thesis; praca doktorska doctoral l. PhD dissertation; praca habilitacyjna postdoctoral dissertation; praca popularnonaukowa popular science work.3. (= proces) work, function; praca nóg footwork; prawidłowa praca serca proper heart function; bezawaryjna praca silnika perfect engine functioning.4. ( etat) job, post; umowa o pracę contract of employment; dostać/stracić pracę get/lose a job; zwolnić kogoś z pracy dismiss sb.5. pot. (= miejsce zatrudnienia) workplace; być w pracy be at work; iść do/wrócić z pracy go to/come back from work; zakład pracy place of employment; kolega z pracy colleague, co-worker, workmate.6. fiz. work; jednostka pracy unit of work.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > praca
-
3 prac|a
Ⅰ f 1. sgt (działalność) work; (fizyczna) labour- mieć dużo pracy to have a lot of work (to do)- jest jeszcze dużo pracy there’s still a lot of work to be done- zabrać się a. wziąć się do pracy to set to a. get down to a. go to work- przykładać się do pracy to apply oneself to one’s work- przerwać pracę (zastrajkować) to come out a. go (out) on strike- włożyć w coś wiele pracy to put a lot of work into sth- dojść do majątku (własną) pracą to get wealthy through one’s own efforts- wszystko osiągnął ciężką pracą he owes everything to his own hard work- cała jego praca poszła na marne all his work came to naught a. went down the drain pot.- (jego) praca nad filmem/nową rolą (his) work on a film/a new role- praca przy a. na komputerze/taśmie work on the computer/the production line- praca z dziećmi upośledzonymi umysłowo work with mentally handicapped children- praca z młodzieżą youth work- praca fizyczna physical work, manual labour- praca zarobkowa paid work, gainful employment- praca badawcza research work- praca społeczna voluntary a. community work- praca polityczna political activity- praca charytatywna charity work- praca papierkowa paperwork- praca niewolnicza slave labour- praca ponad siły superhuman work- praca zespołowa team work- praca w grupach group work- praca wykonywana z zamiłowaniem a labour of love- człowiek pracy a working man- świat pracy the working classes, the world of work- narzędzia pracy tools; przen. the tools of the trade- nawał a. ogrom pracy pressure of work- podział pracy Ekon. the division of labour- tempo pracy the pace of work- mieć pracę to be in work, to have a job- nie mieć pracy to be out of work a. out of a job- szukać pracy to look a. to be looking for work a. a job, to job-hunt- iść do pracy (zacząć zarabiać) to begin a. start work- rozpoczynać/kończyć pracę to begin a. start/finish work- dostać/stracić pracę to get/lose a job- zmienić pracę to change jobs- żyć z pracy własnych rąk to earn one’s living by honest work- dać komuś pracę to give sb work a. a job- zwolnić kogoś z pracy to give sb (their) notice, to dismiss sb- podziękować komuś za pracę to let sb go euf.- praca w pełnym/niepełnym wymiarze godzin a full-time/a part-time job- praca w systemie zmianowym shift work- praca etatowa/stała a permanent/a steady job- praca sezonowa seasonal work- praca sezonowa przy zbiorze truskawek seasonal work as a strawberry picker- praca wakacyjna a holiday job- praca dodatkowa an extra job- praca na akord piecework- praca zlecona a. na zlecenie contract work- dorabiał do pensji pracami zleconymi he supplemented his income with contract work- praca na własny rachunek self-employment- praca zawodowa career- praca zawodowa przy domowym terminalu telecommuting- praca z utrzymaniem a live-in job, work with bed and board- dobrze płatna praca a well-paid job- ciągłość pracy continuity of employment- staż pracy seniority, length of service- długi/krótki staż pracy long/short service- czas pracy working time a. hours- ruchomy czas pracy flexitime- skrócony czas pracy short time- dzień pracy a working day- dzień wolny od pracy a holiday- miejsce pracy work(place)- tworzenie nowych miejsc pracy job creation- rynek pracy the labour market- zakład pracy workplace- umowa o pracę contract of employment, employment contract- nagroda za 10 lat pracy a bonus for 10 years of service3. (miejsce zatrudnienia) work- być w pracy to be at work- pójść/przyjść do pracy to go/come to work- jeszcze nie wrócił (do domu) z pracy he’s not home from work yet- ona zawsze spóźnia się do pracy she’s always late for work- nie dzwoń do mnie do pracy don’t phone me at work- koledzy/koleżanki z pracy colleagues from work, fellow workers, workmates- nieobecność w pracy absence from work4. (utwór, książka, obraz) work- praca monograficzna a monograph- praca źródłowa a study based on sources a. on source materials- praca o muzyce/sztuce a. na temat muzyki/sztuki a work on a. about music/art- praca z (zakresu a. dziedziny) genetyki a work on genetics- napisać/ogłosić pracę z zakresu fizyki to write/publish a paper on physics- wystawa prac młodych artystów an exhibition of work(s) by young artists- na konkurs zgłoszono 20 prac there were 20 entries for the competition- praca domowa homework- odrabiać pracę domową to do homework- zadać uczniom pracę domową to give pupils homework a. an assignment US- praca klasowa a class test- praca semestralna a term a. an end-of-term paper- praca egzaminacyjna an examination paper a. script- praca dyplomowa/magisterska a Bachelor’s dissertation/a Master’s dissertation a. master’s thesis- praca doktorska/habilitacyjna a doctoral/a postdoctoral dissertation- praca pisemna z języka polskiego a Polish essay- poprawiać prace studentów to mark students’ work6. sgt (funkcjonowanie) workings pl, functioning, operation- praca serca the action of the heart- zatrzymanie pracy serca cardiac arrest- praca mięśni the work of the muscles- praca nerek the functioning of the kidneys- praca umysłu ludzkiego the workings of the human mind- praca maszyny/silnika the work a. operation of a machine/an engine- praca bez zakłóceń smooth running- tryb pracy (urządzenia) a mode7. Komput. job- sterowanie pracami job control- język sterowania pracami job control language- kolejka prac a job queue8. sgt Fiz. work- jednostka pracy unit of workⅡ prace plt work U- prace badawcze/badawczo-rozwojowe research/research and development work- prace przygotowawcze/wykończeniowe preparatory/completion work- prace murarskie/transportowe masonry a. bricklaying work/transport- prace remontowe/restauracyjne repair/restoration work- prace polowe/żniwne work in the field/harvesting- prace budowlane building work(s)- prace ziemne earthworks- prace budowlane jeszcze trwają the building work is still going on a. in progress- praca nakładcza outwork- praca nieprodukcyjna Ekon. non-productive labour- praca organiczna Hist. ≈ organic work (a programme of economic and cultural development, launched by the Polish positivists)- praca produkcyjna Ekon. productive labour- praca u podstaw Hist. ≈ work at the grass roots (a programme of spreading literacy and popularizing science among the masses, launched by the Polish positivists)- prace domowe housework- prace ręczne Szkol. handicrafts■ praca benedyktyńska książk. painstaking work- praca herkulesowa a Herculean task- praca syzyfowa książk. Sisyphean task a. labours- bez pracy nie ma kołaczy przysł. no gains without pains- jaka praca, taka płaca przysł. ≈ you only get paid for what you do- żadna praca nie hańbi przysł. ≈ honest work is nothing to be ashamed of- praca nie zając, nie ucieknie pot. work can waitThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > prac|a
-
4 człowiek
Ⅰ m (V człowieku a. człowiecze) 1. (G pl ludzi, Ipl ludźmi) (istota ludzka) person, human (being)- co z niego za dziwny człowiek what a strange person he is- była dobrym człowiekiem she was a good person- na świecie żyje ponad pięć miliardów ludzi there are over five thousand million people in the world- na plaży leżało dwoje ludzi two people were lying on the beach- łabędzie przyzwyczaiły się do ludzi the swans have grown accustomed to people- Konstytucja gwarantuje przestrzeganie praw człowieka the Constitution guarantees the observance of human rights- owszem, grzeszymy, w końcu jesteśmy tylko ludźmi we sin, it’s true – after all we’re only human- nie jesteś godny miana człowieka you don’t deserve to be called human- człowiek pierwotny/cywilizowany primitive/civilized man- człowiek z ulicy the (ordinary) man in the street- święto ludzi pracy a workers’ holiday2. (G pl ludzi, Ipl ludźmi) (mężczyzna) man- stary/starszy człowiek an old/elderly man- dwóch ludzi wniosło szafę na drugie piętro two men carried the wardrobe up to the second floor- młody człowieku, ustąp miejsca give up your seat, young man, will you?3. (G pl ludzi, Ipl ludźmi) (wartościowa jednostka) man, decent person- być (prawdziwym) człowiekiem to be a (really) decent person- wyrosnąć na człowieka to grow up to be a decent person- okazać się a. pokazać się człowiekiem to prove to be a. show oneself to be a decent person- wyjść na ludzi to do well (for oneself a. in life)- zrobić z kogoś człowieka to make a man (out) of sb- wojsko zrobi z niego człowieka the army will make a man (out) of him- pokierować a. wykierować a. wyprowadzić kogoś na człowieka a. na ludzi to bring sb up to be a decent person- matka wychowała nas na ludzi mother brought us up well- będą z niego/niej ludzie he/she’ll do well in life- wielki człowiek a great man4. (G pl ludzi, Ipl ludźmi) (osoba zaufana) pot. man- znał wielu ludzi prezydenta he knew many of the president’s people a. men a. aides- zostaw ją, to nasz człowiek leave her alone, she’s one of us5. (G pl ludzi, Ipl ludźmi) pot. (pracownik) man, worker- musieliśmy wziąć paru ludzi, sami nie dawaliśmy rady we had to hire some men: we couldn’t manage on our own- przyjął człowieka do pomocy he hired a worker to help him6. sgt pot. (o sobie) you, one; (do kogoś) man- człowiek cały dzień haruje, i po co? you work like the clappers all day, and what for?- człowiek całe życie się uczy you never stop learning (in this life)- człowieku, zastanów się, co to ma być? come on, man, what are you playing at?- wytrawny rum, człowieku, co za smak dry rum, mate, there’s nothing like itⅡ ludzie plt 1. (opinia publiczna) people- ludzie mówią, że jest bardzo bogaty they a. people say he’s very rich- nie zależało mu, co ludzie powiedzą he didn’t care what people would say- na czułości nie wypada sobie pozwalać przy ludziach you shouldn’t show affection in public- u nas w firmie ludzie nie lubią żadnych zmian the people in our company don’t like change- ludzie nie pójdą na to, będzie strajk the workers/men won’t agree to that – there’ll be a strike- □ biały człowiek Antrop. Caucasian- człowiek jaskiniowy Antrop. caveman- człowiek kopalny Antrop. fossil man- człowiek neandertalski Antrop. Neanderthal (man)- człowiek śniegu (the) yeti, (the) Abominable Snowman■ człowiek czynu a man/woman of action- człowiek gór a highlander- człowiek honoru a man of honour- człowiek interesu a man of business, a business person- człowiek lasu a woodsman- człowiek renesansu a Renaissance man- człowiek z głową a smart one pot.- człowiek z krwi i kości (only) flesh and blood- ogarnij się trochę i umaluj, żebyś była podobna do ludzi tidy yourself up a bit and put some make-up on, so you look halfway human- ksiądz też człowiek, może zgrzeszyć priests are human too, and occasionally they sin- robić coś jak człowiek pot. to do sth properly- nareszcie wyspałam się jak człowiek I’ve finally had a proper night’s sleep- zachowuj się jak człowiek behave yourself (properly); try and act like a human being pot.* * *human being; ( mężczyzna) man ( bezosobowo)człowiek nie wie, co robić — one doesn't lub you don't know what to do
szary człowiek — (przen) man in the street, ordinary man
* * *mp1. antrop. human being ( Homo sapiens); człowiek pierwotny primitive man; człowiek jaskiniowy cave man; człowiek neandertalski Neanderthal man; człowiek epoki bronzu Bronze man; biały człowiek white man.2. (= osoba) person, individual; swój człowiek friend, my/our man; szary człowiek the man in the street; zwykły człowiek everyman; człowiek bez znaczenia nobody, nonentity; człowiek z ludu man of the people; dobry człowiek good person; święty człowiek holy man, man of God; człowiek gruboskórny thick-skinned person; człowiek interesu businessman; człowiek bezwartościowy no-good; człowiek czynu man of action, doer; człowiek sukcesu achiever, hot shot; człowiek śniegu Abominable Snowman, Yeti; człowiek starej daty mossback; człowiek-orkiestra one-man band; człowiek z krwi i kości flesh and blood; błąd człowieka human error; prawa człowieka human rights; upadek człowieka the Fall of Man; ani się człowiek obejrzy before one knows; być człowiekiem be human; jestem człowiekiem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce I am a human l. man and nothing that's human can be l. is alien to me; człowiek strzela, Pan Bóg kule nosi man proposes, God disposes; człowiek uczy się przez całe życie you never stop learning, live and learn; góra z górą się nie zejdzie, ale człowiek z człowiekiem tak friends may meet but mountains never greet; niewłaściwy człowiek na niewłaściwym miejscu a round peg in a square hole; okazać się człowiekiem prove human; człowieku nie irytuj się don't get irritated; człowiek boże igrzysko man, the plaything of God; nie ma ludzi niezastąpionych nobody is irreplaceable; nie samym chlebem człowiek żyje man does not live on bread alone; człowiek człowiekowi wilkiem man is a wolf to (his fellow-)man, one man preys on another.3. pot. (= ja, każdy, ktokolwiek) one, you; nie dadzą człowiekowi spokoju they won't let a fellow be.4. (= dorosły) adult, grown-up.5. pot. (= robotnik, pracownik) worker; nająć człowieka do kopania studni hire a worker l. sb to dig a well.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > człowiek
-
5 ob|óz
m 1. (pod gołym niebem) camp- obóz harcerski a scout camp- rozbić obóz to make a. pitch camp- zwinąć obóz to break a. strike camp2. (forma zorganizowanego wypoczynku) camp- obóz narciarski a ski camp- obóz wędrowny a hiking camp- obóz żeglarski a sailing camp- z obozu zimowego wrócił ze złamaną nogą he came back from winter camp with a broken leg3. (miejsce przymusowej izolacji) camp- obóz (dla) internowanych an internment camp, a camp for internees- obóz jeniecki a. dla jeńców a POW a. prisoner-of-war camp- obóz pracy a (forced-)labour camp- obóz (dla) przesiedleńców a transit a. relocation camp, a displaced persons’ a. DP camp- obóz repatriantów a repatriation camp- obóz (dla) uchodźców a refugee camp- skazać kogoś na dwa lata obozu pracy to sentence sb to two years in a labour camp4. (grupa państw lub ugrupowań politycznych) camp, bloc- obóz lewicowy/prawicowy the left (wing)/the right (wing)- obóz rządzący the ruling camp- ludzie z przeciwnych obozów politycznych people from opposing political camps- państwa z byłego obozu socjalistycznego the former Communist bloc countries- podzielić się na dwa obozy to divide into two camps□ obóz koncentracyjny concentration camp- obóz zagłady death campThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ob|óz
-
6 a
I ntII abbrA jak Adam — ≈A for Andrew (BRIT), ≈A for Able (US)
( =amper) A, amp.* * *I.an.indecl.1. ( litera) A, a; A jak Anna A is for Alpha; A as in Alpha; od a do z from A to Z; jeśli się powiedziało a, trzeba powiedzieć b in for a penny, in for a pound l. in for a dollar.2. ( głoska) a.II.aconj.1. (łączy zdania wyrażające przeciwstawione sobie, ale związane ze sobą fakty) and; while, whereas; w kubku był sok, a w kieliszku wino there was some juice in the mug, and some wine in the glass; ja lubię ciebie, a ty mnie I like you and you like me; ty dyktujesz, a ja piszę you dictate, and I'll write it down; ty jesteś wesoły, a on smutny you are merry, while l. whereas he is sad.2. ( wprowadza dodatkowe okoliczności lub dopowiedzenia) przeszliśmy przez ulicę, a pies szedł za nami we crossed the street, and the dog was following us; spał zdrowo, a jego dłonie mocno zaciskały się na poduszce he was sound asleep, his hands clutching the pillow tightly; spóźnisz się, a to jest źle widziane you'll be late, and they don't like it; statek poszedł na dno, a cała załoga wraz z nim the ship foundered, and the whole crew with her.3. ( wyraża zaskoczenie lub zdziwienie) stary, a głupi he's so old, and yet so foolish; tylu was było, a (jednak) nikt mi nie pomógł there were so many of you and l. but nobody helped me; wyjechała, a (przecież) powinna była zostać she left when she should have stayed; uważa, że jest ważny, a (przecież) wcale tak nie jest he thinks he's important, which is not so at all.4. (charakteryzuje konsekwencje tego, o czym mówiono wcześniej) krzyknąłem, a on usłyszał i odwrócił się I shouted, and he heard me and turned back; przyjdź, a sam się przekonasz come and you'll see for yourself.5. ( wyraża przeciwstawienie lub porównanie) ja pracuję, a on się bawi I work and he plays l. while he plays; ludzie a zwierzęta humans and animals; humans versus animals; zrób raczej mniej, a dokładniej you'd better do less but more accurately.6. arch. l. lit. (= i) and; dwa a dwa jest cztery two and two makes four; tak pewne, jak dwa a dwa cztery (as) sure as eggs; młoda a urocza young and charming.7. a nie (and) not; pójdziemy do lekarza dzisiaj, a nie jutro we'll see the doctor today, (and) not tomorrow; to jest osioł, a nie koń this is a donkey, (and) not a horse.8. między l. pomiędzy... a... between... and...9. ( poprzedza człony wyliczenia) a to... a to... now... now...; będą pytać: a co, a gdzie, a jak? they will ask, what? where? how?10. ( w pytaniach) a ty? and you?; how about you?; what about you?; ja to widzę, a ty? I can see it, can you?; nie znam go, a ty? I don't know him, do you?11. ( łączy wyrazy powtórzone dla wyrażenia nacisku) nic a nic nothing at all; nic a nic się nie boję/martwię I'm not scared/worried in the least; przykłady można by mnożyć a mnożyć examples could be multiplied (ad infinitum); wcale a wcale not at all.12. (łączy zaimki wskazujące, powtórzone dla wyrażenia nieokreśloności) taki a taki such and such; w tym a tym miejscu at such and such a place; nazywał się tak a tak he was called so and so.13. ( w połączeniach z przysłówkami i spójnikami) a jednak and yet; a mianowicie namely; a mimo to still, nevertheless, none the less; a raczej or rather; a więc (and) so, therefore; a zwłaszcza and in particular; a co dopiero... let alone..., not to mention...; a już na pewno nie... least of all...; Bogiem a prawdą truth to tell; raz a dobrze once for all.part.a bo co? why (are you asking)?; a bo ja wiem? how (the hell) should I know?; a cóż to takiego? hey, what's that supposed to be?; a jak sądzisz? what do you think?; a masz! that's for you!; a nie mówiłem? didn't I tell you?; what did I tell you?; a niech to! shoot!, drat it!; a niech to wszyscy diabli wezmą! damn it!; a to cudownie! that's great!; wonderful!; brilliant!; a to dopiero! well, well, well!; a to łajdak! what a scoundrel!; a to ci niespodzianka! surprise, surprise!; a to pech! (that's) too bad!; a niech tam! what the heck!; a dlaczegóżby nie? why (ever) not?; a widzisz? see? (I was right); a żeby cię! damn you!; aha!int.1. ah!, oh!, wow!, well!; a, tu jesteście! ah! here you are!; a, wreszcie koniec pracy! well, we've finished at last!2. ( w utartych wyrażeniach) a fe! shame (on you)!; żart. l. arch. fie!; a kuku! peekaboo!; a kysz! żart. go away!; a psik! a(h)choo; a sio! pot. go away!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > a
-
7 i
(cyfra rzymska) I- I wiek 1st century* * *ntI jak Irena — ≈I for Isaac, ≈I for item (US)
* * *I.in.indecl.1. ( litera) I, i; I jak Irena I is for India; I as in India; postawić kropkę nad i (= zakończyć wyjaśnienia) spell everything out; (= dokończyć starannie) dot the i's and cross the t's.2. ( głoska) i.II.i1conj.i particle.1. and; mój ojciec i moja matka my father and mother; mąż i żona husband and wife; nóż i widelec knife and fork; widelec i łyżka a fork and a spoon; usiądź i słuchaj sit down and listen.2. (= plus) and, plus; dwa i dwa to razem cztery two and two make four; two plus two is four.3. i..., i... both... and...; lubię i psy, i koty I like both cats and dogs.4. jak i... as well as...; (zarówno)..., jak i... both... and...; to dotyczy zarówno ciebie, jak i mnie it concerns both you and me; it concerns you as well as me.5. (= również, nawet) i ja tak potrafię I can do it too; i specjalista może nie mieć racji even an expert can be wrong.6. emf. (łączy wyrazy l. zwroty powtórzone) jeden i ten sam one and the same; nic i nic nothing whatsoever; mówił i mówił he talked and talked; he went on talking; są ludzie i ludziska there are people and people.7. ( wynik czynności) przekręciłem kluczyk i silnik ruszył I turned the key and the engine started; jeszcze raz mi przerwiesz i koniec interrupt me once again and it's over.8. (łączy zaimki wskazujące, powtórzone dla wyrażenia nieokreśloności) taki i taki such and such; w tym i tym miejscu at such and such a place.9. pot. idź i przynieś mi kawy go and fetch me some coffee; on znowu weźmie i zrobi coś głupiego he'll go and do something stupid again; weź i dokończ to go and finish it.10. ( rozpoczyna zwroty wtrącone) mówią, i nie bez powodu, że on wygra ten wyścig they say, and with good reason, that he'll win the race; on gra w szachy, i to dobrze he plays chess, and he plays well; wyleciał z pracy, i słusznie he was fired, and rightly so.11. ( w utartych zwrotach) (no) i już and that's all; nie pójdziesz i już! you are not to go, and I mean it!; i co teraz? so?; well?; no i co z tego? so what?; i jesteśmy kwita and we're quits; i tak nie zrozumiesz you won't understand anyway.III.i2int.( wyraża lekceważenie) i! też coś! who cares?; fiddle-de-dee!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > i
-
8 oszczędność
- ci; f( cecha charakteru) thrift(iness); ( oszczędne używanie) economy* * *f.1. (= bycie oszczędnym) frugality, chariness, thriftiness; oszczędnością i pracą ludzie się bogacą by saving comes having, spare well and have to spend.2. (= racjonalne zużywanie czegoś) economy, saving; (węgla, energii elektrycznej) economy; oszczędność czasu/pracy time/labor saving.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > oszczędność
-
9 żeby
Ⅰ conj. 1. (dla wyrażenia celu, skutku) (przed bezokolicznikiem) (in order) to, so as to; (przed zdaniem) so (that)- zadzwoń do mnie, żeby uzgodnić termin call me to fix a date- zrobiłam ci zakupy, żebyś nie musiał wychodzić z domu I did the shopping for you so (that) you wouldn’t have to go out- żeby zdjąć z półki wazon, musiał wejść na stołek he had to use a stool to take the vase off the shelf- żeby nie lest książk.- żeby nie było żadnych nieporozumień lest there should be any misunderstanding, in order to avoid any misunderstanding(s)2. (dla wyrażenia woli, sądu) to- prosiłem, żeby zaśpiewała I asked her to sing- chcę, żebyś mi pomógł I want you to help me- zrobiłby wszystko, żeby dostać tę pracę he’d do anything to get that job- wątpię, żeby to był przypadek I doubt if it was an accident3. (wyrażające następstwo) only to- spłacił pożyczkę, żeby na nowo się zadłużyć he repaid the loan, only to run into debt again4. (dla wyrażenia intensywności) to- był zbyt dumny, żeby prosić o pomoc he was too proud to ask for help- nie żeby not that, not because- nie żeby się bała not because/that she was afraid- nie żebym miał coś przeciwko temu not that I have anything against it5. (choćby) even if- żeby ją błagał na klęczkach, nie wróci do niego even if he were to go down on bended knees, she wouldn’t go back to him- skończę tłumaczenie, nawet żebym miał siedzieć całą noc I’ll finish the translation, even if I have to stay up all night- żeby nie wiem co come hell or high water pot.- żebyś nie wiem co mówił, i tak nikt ci nie uwierzy whatever you say, no one is going to believe you6. (gdyby) if- żebym wiedział jak, to bym wam pomógł I’d help you if I knew how- żeby żyła jego matka, nie trafiłby do domu dziecka if his mother had been alive, he wouldn’t have ended up in an orphanage- żeby nie… if it hadn’t been for…- żeby nie przypadek, wszystko potoczyłoby się inaczej if it hadn’t been for an accident, things would have taken a different course- żeby nie ty/twoja pomoc if it hadn’t been for you/your help, but for you/your help7. (byleby) as long as- poradzę sobie z tym, żeby tylko zdrowie dopisywało I’ll manage, as long as I don’t fall illⅡ part. 1. (wyrażające życzenie) żebyś się nie przeziębił! mind you don’t catch cold!- żeby tylko nie padało! let’s hope it doesn’t rain!2. (wyrażające ubolewanie) żeby sobie tak zmarnować życie! imagine wasting your life like that!- żeby się takimi głupstwami zajmować! why do we have to waste our time on stupid things like this/that?- żeby też tak się upić! to get that drunk though!3. (obserwacja) if only- żebyś wiedział, co przeżyłem! if only you knew what I’ve been through!- żebyście słyszeli, jak on się do mnie odzywa! if only you’d heard what he said to me!4. pot. (emfatyczne) żeby mi tu było cicho! (I want) silence!- żeby mi to było ostatni raz! don’t let it ever happen again!- żebyś nie oberwał! you’ll catch it if you’re not careful! pot.- a żebyś wiedział! I’m not joking a. kidding either! pot.* * *1. conj( cel) (in order) to, so thatjest zbyt nieśmiała, żeby próbować — she's too shy to try
żeby nie on, przegralibyśmy — but for him we would have lost, if it wasn't lub weren't for him we would have lost
2. partnie chcę, żebyś to robił — I don't want you to do it
żebyś mi był cicho! — keep quiet, understand?
* * *I.żeby1conj.1. ( wprowadza zdanie podrzędne wyrażające cel) to, so as to, in order to; żeby nie... (so as) not to...; spotkali się, żeby porozmawiać they met to talk; usunięto wszystkich, żeby zapobiec panice everyone was removed to l. so as to l. in order to prevent panic.2. (wyraża konsekwencje, warunek) to; on jest zbyt taktowny, żeby to zrobić he is too polite to do it; zrobiliby wszystko, żeby tylko być razem they would do everything to be together.3. (rozwijające, dopełniające treść) chciał, żebyśmy już sobie poszli he wanted us to leave; trzeba, żeby się wziął do pracy he ought to get down to work; zażądał/nalegał, żebyśmy zostali he demanded/insisted that we (should) stay.4. (= gdyby) if; żebyś wiedziała, co ludzie mówią if only you knew what they say; żeby nie on/ona... if it weren't for him/her...; nie, żebym miał coś przeciwko temu not that I mind.5. (= choćby) if; chyba żeby unless; żeby się świat walił (even) if the world fell apart; żebym miał paść trupem if it killed me, if I were to fall dead.II.żeby2particle1. (= oby) may; żeby go diabli wzięli may he go to hell, let him go to hell; żebyśmy tylko zdrowi byli let us all stay in good health; żeby go pokręciło bad luck to him.2. (wyraża nacisk l. żądanie) a żebyś wiedział (you) bet your life; żeby mi tu było cicho! I demand silence!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > żeby
-
10 cia|sno
adv. grad. 1. (wąsko, przylegając ściśle) tight adj.- ciasno mi w tym ubraniu these clothes are (too) tight- ciasno związany tightly bound2. (w pomieszczeniu, na ulicy) było bardzo ciasno it was a tight squeeze- w pokoju robi się ciasno od książek the room’s being taken over by books- w poczekalni zrobiło się ciasno the waiting room had become crowded3. (ściśle, zwarcie) [upakowany, zwinięty, układany, tkany] tightly, closely- w tramwaju stali ciasno stłoczeni ludzie the tram was jam-packed with passengers4. przen. (niepewnie, niebezpiecznie) zbiegowi było coraz ciaśniej they were closing in on the fugitive- na rynku robi się ciasno the market is becoming tighter a. getting tight- w tej chwili jest ciasno z terminami a. z dotrzymaniem terminów time’s running out if we want to meet the deadlines5. pejor. (bez szerszej perspektywy) [pojmować, rozumieć] in a narrow-minded way, narrow-mindedly- za ciasno było jej w nowej pracy in her new job she felt hemmed in- patrzeć ciasno na świat to have a blinkered outlook (on the world)The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > cia|sno
-
11 cudz|y
Ⅰ adj. 1. (należący do kogoś innego) other people’s, someone else’s- cudzym kosztem at someone else’s expense- uczyć cudze dzieci to teach somebody else’s/other people’s children- liczyć na cudzą pomoc to rely on someone elses help- żyć na cudzy koszt to live at someone else’s expense- żyć z cudzej pracy to live on a. off other people- pod cudzym nazwiskiem under an assumed name- nie interesują mnie cudze sprawy I’m not interested in other people’s business2. przest. (obcy) [ludzie, kraje] foreign Ⅱ cudze n sgt other people’s property- nie sięgaj po cudze do not touch what doesn’t belong to you- pracować na cudzym to work for sb (else)■ cudze chwalicie, swego nie znacie przysł. the grass is always greener on the other side of the fence przysł.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > cudz|y
-
12 ja|ki
Ⅰ pron. 1. (w pytaniach) what- jakiego koloru są ściany? what colour are the walls?- jaki to ma kształt? what shape is it?- jaka jest pogoda? what’s the weather like?- jaki to samochód? what kind of car is that?- jaka ona jest/jacy oni są? what is she like/are they like?- na jaki temat jest ta książka? what is this book about?- w jaki sposób? in what way?, how?- po jakiemu oni mówią? what language are they speaking?- nie wiedziałem, w jakim języku rozmawiają I didn’t know what language they were speaking- poradziła mi, jaki garnitur wybrać she advised me what suit to choose2. (w zdaniach względnych) which, that- powieści, jakie pisał pod koniec życia the novels (which a. that) he wrote towards the end of his life- pamiętam słowa, jakich użył I remember the words (that) he used- powódź, jakiej nie pamiętali najstarsi ludzie a flood the likes of which even the oldest people had never seen3. (emfatyczne) (przed przymiotnikiem) how; (przed rzeczownikiem) what- jakie to ładne! how pretty (this is)!- jakiś ty miły! how kind you are!- nie masz pojęcia, jakie to straszne uczucie you’ve no idea what an awful feeling it a. that is- jaka hańba! what a disgrace!- popatrz, jaka duża ryba! look, what a big a. large fish!- „podobno masz psa?” – „jakiego psa? kota!” ‘I hear you have a dog?’ – ‘what dog? cat, you mean’- jaki tam urlop, sześć dni to ma być urlop? what holiday? you call six days a holiday? pot.4. pot. (nieokreślony) some- zatrzymaj się przed jakim sklepem stop in front of some shop- weź się do jakiej pracy why don’t you do some work!- zachowywała się jak jaka hrabina pot. she behaved like some grand lady5. pot. (około) some- jakie dziesięć lat/kilometrów some ten years/kilometres- za jaki tydzień/miesiąc in a week/month or so- będziemy w domu za jakie dwie godziny we’ll be home in two hours or soⅡ jaki taki pot. passable, good enoughThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ja|ki
См. также в других словарях:
ludzie — DB. ludziedzi, N. ludźmi; lp → człowiek, forma supletywna rzeczownika człowiek a) w zn. 1: Ludzie nauki, teatru. Ludzie pióra. Ludzie epoki odrodzenia, oświecenia. Tłum, gromada, grupka, garstka ludzi. Wiele ludzi. Dwoje, troje ludzi (o… … Słownik języka polskiego
ludzie — 1. Będą z kogoś ludzie a) «ktoś się stanie porządnym człowiekiem»: Nie zbłądziłeś? – spytał. – Owszem, ale uratowała mnie Hatora. – Nie łże – będą z niego ludzie! – rzekł Pantera. M. Rodziewiczówna, Lato. b) «ktoś zdobędzie wykształcenie, wysokie … Słownik frazeologiczny
świat pracy [pracujących] — {{/stl 13}}{{stl 7}} środowisko, ludzie pracujący zarobkowo, głównie fizycznie (wyrażenie nadużywane przez komunistyczną propagandę, przeciwstawiające robotników innym grupom społecznym – „niepracującym”) : {{/stl 7}}{{stl 10}}Protesty polskiego… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
praca — ż II, DCMs. pracacy; lm D. prac 1. «świadoma, celowa działalność człowieka zmierzająca do wytworzenia określonych dóbr materialnych lub kulturalnych, będąca podstawą i warunkiem istnienia i rozwoju społeczeństwa; wykonywany zawód, zajęcie,… … Słownik języka polskiego
praca — 1. Człowiek pracy; ludzie pracy, świat pracy «człowiek pracujący zarobkowo; warstwa społeczeństwa utrzymująca się z pracy zarobkowej»: Walka pracobiorców z ubezpieczeniami to nic innego, tylko walka z prawem człowieka pracy do zdrowia i do… … Słownik frazeologiczny
człowiek — 1. Człowiek bez charakteru «człowiek o słabej woli»: Po każdym niespełnieniu wracałem do domu, przekonany, że jestem człowiekiem bez charakteru. S. Mrożek, Opowiadania II. 2. Człowiek bez jutra «człowiek niemający perspektyw, szans osiągnięcia… … Słownik frazeologiczny
miejsce — 1. Być na swoim miejscu «zajmować odpowiednie dla siebie stanowisko, wykonywać odpowiednią dla siebie pracę»: (...) ważna jest codzienna robota, pewność, że uczestniczy się we wspólnym wysiłku, że widzi się owoce swojej pracy, że człowiek czuje,… … Słownik frazeologiczny
świat — m IV, D. a, C. u, Ms. świecie; lm M. y 1. «kula ziemska, Ziemia jako miejsce bytowania człowieka wraz ze wszystkim, co na niej istnieje; warunki tego bytowania, życie na Ziemi z wszelkimi jego przejawami» Życie na świecie. Podróżować, wędrować po … Słownik języka polskiego
człowiek — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mos IIa, W. człowieku || człowiekecze; lm M. ludzie, DB. ludzi, C. ludziom, N. ludźmi, Mc. ludziach {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} gatunek ssaków z rodziny człowiekowatych; istota… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
roboczy — 1. «przeznaczony do pracy, na pracę; wykonujący pracę, pomagający w pracy, ułatwiający pracę; należny za pracę» Brygada robocza. Karta robocza. Ubranie robocze. Zwierzę robocze. ∆ Dniówka robocza «liczba godzin przepracowanych przez jednego… … Słownik języka polskiego
obóz — m IV, D. obozu, Ms. obozie; lm M. obozy 1. «zespół namiotów usytuowanych pod gołym niebem, przeznaczonych na dłuższy odpoczynek dla większej grupy osób» Rozbić, zwinąć obóz. Rozłożyć się, stanąć obozem. 2. «rodzaj kursu gromadzącego na pewien… … Słownik języka polskiego